Unha cita

«O home debe aprender tres realidades: convivir coa realidade da morte enchendo o baleiro coa persistencia do logro; vivir coa realidade do eu interior a fin de conquistar o mundo do espírito para facer del o seu domicilio e adquirir a plenitude da vida; e aprender a realidade revelada da sociedade, instrumento tanto da restrición como da liberdade»
(Fragmento dunha carta de Karl Polanyi á súa filla, lido en "Europa en descomposición" do propio Polanyi)

Comprender algo

[Escribín isto fai dúas semanas. Non sabía que facer para rematalo. Déixoo así, incompleto e deslabazado, un bó recordatorio da maneira en que me enfronto a todo]

É primaveira. É febreiro, pero. Fai nada tiñamos temperaturas máximas de vinte graos e levaba un mes sen chover. A nova normalidade climatolóxica é un desorde que nos medios de comunicación e na rúa insisten en chamar "bó tempo". A terra reseca e o ar cargado de contaminación e de polvo sahariano: como poden empregar o adxectivo "bó" para isto? Cris cumpriu xa máis de dous meses hospitalizada. A primaveira non é tal: malia a calor que se extende ao longo do día sempre vai fai frío polas noites. É agradable e desgradable ao mesmo tempo. A temperaturas diurnas son desagradables cando te collen envolto no disfraz de invernícola pero son agradables cando o sol acariña a cabeza paseando pola rúa cerca das tres da tarde de volta a casa. 

Durmo na casa dos meus pais buscando consolación. Algo parecido a un refuxio. O noso piso é difícil de soportar, todas as cousas dos dous amósanse carentes de sentido cando quedan a disposición dun so. Un exceso de obxectos que amplifica a soidade. Polas mañás vou camiñando ao hospital e sorpréndeme a actividade. A xente, os automóbiles, a luz do sol sobre as terrazas, os cans atados a unha árbore diante dos supermercados. Tamén os patinetes polo carril bici e as bicis polas beirarúas e as beirarúas ateigadas de peóns. 

Nestes dous meses voltei mercar "El País" despois de máis de dez anos sen entrar sequera na súa web. Entro no kiosko e pídoo con certo pudor e lévoo semiagochado por se me cruzo con algún coñecido. Penso en antes, cando cría que este era un gasto que pagaba a pena e dábame algo de arrepío tiralos ao contedor de reciclaxe cando se acumulaban en exceso, pero agora mesmo non me importa o máis mínimo. Dame a impresión de que os seus responsables últimos andan picando nas marxes do sistema cultural na procura dun verniz de contemporaneidade na súa aposta por ser o xornal do-que-queda-das-clases-medias-expañolas que se autopretenden ilustradas ("cultitas" que dicía Toni, unha palabra que sempre me doía porque me vía reflectido nela: un "cultito", alguén coa fachada de estar "ao día" de certas novidades irrelevantes no eido da cultura, alguén habituado ao postureo -sendo xenerosos- e á farsa -sendo realistas).

As mañás no hospital foron mudando de angustiosas a soportables e logo a aburridas ao longo de nove semanas interminables. O Nadal non tivo lugar, nin aninovo nin a noite de reis. Cambiamos de 2021 a 2022 sen saber en que ano estabamos. Como se quedaramos ancorados nun punto sen dimensións temporais. Incapacitados para movernos máis alá del, amarrados á súa gravidade. Cando salgo do edificio sigo levando o hospital na cabeza. Déitome e noto a súa presenza na cama. A masa de murmurios desolados que emana. O cheiro dos desinfectantes. As pequenas multitudes angustiadas que entran e saen nun fluxo interminable. Sentindo o limiar entre a saúde, a enfermidade e outras cousas peores como algo palpitante, unha cousa viva que infecta o ánimo, como unha intoxicación, de forma persistente.

Porén, agora respiro. Ar contaminado coas peores cifras de Expaña en canto a PM10, PM5, PM2,5 e óxidos de nitróxeno, pero respiro. Así, inspiración tras inspiración, decátome de como foron medrando os días, de como de decembro a febreiro o solpor foi desprazándose imperceptiblemente dous minutos ao día, co sol elevándose unhas décimas de grao sobre o horizonte en cada nova pasada. Dende a sala de espera da pranta cinco os tellados da cidade e a cor variable do ceo ao longo do día contrastan furiosamente. Os primeiroes, salpicados de antenas e de evacuadores de fume brillantes que xiran co vento, chocan coa exhibición de cores e de nubes do seu telón de fondo. A tristura das obras humanas máis chapuceiras fronte ao espectáculo sempre conmovedor da natureza en bruto. Paseamos pola quinta planta co permiso das enfermeiras cando esta queda baleira e parámonos nos ventanais uns minutos. Baixo un deses tellados que tanta tristura desprenden. Baixo o mesmo ceo que espalla certa confianza no futuro.

Algunhas noites quedo a durmir no hospital e fágoo coa máscara posta. Os primeiros días supoñía un agobio considerable pero agora xa estou afeito. É difícil entregarse ao sono. Sempre hai algún son que che lembra de súpeto que non estás na túa cama. Que é mellor non poñerse cómodo nin confiar en exceso, que as sorpresas desagradables son parte da rutina, imprevistos para os que hai que estar listo.