28 de feb. de 2010

Sensacionalismo 2.0

Pasei a tarde do sábado recluido na miña casa. Segundo os medios de comunicación, o fin de mundo estaba aí fóra, en forma de borrasca con nome de cantante candidata a Eurovisión. As autoridades públicas recomendaban: quédese na casa, non salga se non está a morrer e precisa un médico ou unha funeraria. Como cidadán obedente, temeroso dos poderes da meteoroloxía desatada, e escéptico con poucas enerxías quedei pechado por vontade propia no meu fogar. Puxen a CNN, enchufeime ao twitter (empecei co #Xynthia, seguín co #chile e rematei con #tsunami e #hitsunami, as catro xanelas abertas simultaneamente grazas ao tweetdeck), mentras en varias pestañas do meu navegador observaba as cámaras web colocadas en puntos diversos da xeografía hawaiiana. Para cando fun consciente de que a miña estupidez acadara un dos seus cumios históricos -dentro dunha serie de catro décadas con picos difíciles de superar- medio planeta estaba xa enlamado coa mesma merda coa que eu consumía o meu tempo de cárcere doméstica: esa pulsión escópica que animaba o meu desexo de ver a desgraza allea en tempo real.

O século XXI, da man da tecnoloxía do instantáneo e da omnipresencia da mirada humana e non humana está a amosarnos facianas insospeitadas de nós mesmos: os pequenos burgueses ociosos podemos xa engadir sen complicacións ao noso currículum vitae o adxectivo "sádico" xusto na liña seguinte á que di "paranoico". Eu atreveríame a falar de sadoparanoia: os nosos temores máis idiotas e artificiais alimentan o noso desexo de presenzar a desgraza allea, para poder dicir despois: eu estaba alí, en primeira liña, ollándoo todo en tempo real. O status, hoxe en día, xa non o marcan os cartos nin a posición social. A marca de clase definitiva é adiantarse aos acontecementos o xusto para estar aí, diante algunha pantalla -ordenador, teléfono móbil, televisión por cable- cando o acontecemento de tintes apocalípticos sacuda algunha parte do mundo.

Hai un momento da tarde do sábado no que caigo na conta do tamaño do colectivo de anormais que, a escala planetaria, estabamos agardando pola gran ola en Hawaii. Os comentarios na web que enlazaba coas cámaras situadas na praia de Waikiki e o porto de Hilo comportábanse como os números en loop dos canais de información económica. Centos de comentarios atropelábanse cada segundo nunha actualización permanente que facía ilexible calqueira deles. Neses comentarios que ninguén leería xamáis, nesa avalancha de opinións intrascendentes sobre a desgraza que estaba por vir adiviñei un signo máis das proporcións da nosa miserable forma de vida. A escala. A escala da miseria moral resulta abraiante. E a naturalización desta miseria case resulta tan inquietante coma a propia miseria. Nós, os sensibles que non soportamos os excesos de violencia nin a sobreexposición aos medios que se da en programas televisivos do tipo GH, de pronto estabamos enganchados á traxedia que estaba a piques de ter lugar. Coa naturalidade que da o feito de poder facelo. Coa simpleza de estar, simplemente dispoñibles para comportarnos como unha masa inhumana. Unha masa sen contacto entre os seus membros de ningún tipo, entregada ao goce da pulsión escópica. Unha masa brutal e inconsciente.

Bah.

24 de feb. de 2010

Líderes políticos carismáticos contemporáneos


"Si me dejan fluir, seguiré siendo revolucionario"

O autor desta cita, na que poesía e épica entrelázanse con naturalidade, na que o establecido recoñece a súa débeda co novo nun proceso de pregnancia continuado, é Nacho Uriarte, dirixente da marca xuvenil do PP e ex-vocal da Comisión de Seguridade Vial no Congreso, cargo que ven de abandoar por ter sofrido un accidente de tráfico cando conducía de madrugada cunha borracheira considerable polas estradas madrileñas.

Esta conciencia de ser un revolucionario de dereitas é unha patoloxía moi do noso tempo (hai tempo, alguén diría que é unha enfermidade moderna) que, dunha forma que só pode ser considerada prodixiosa, toma corpo no accidente no que se veu envolto. Prescindindo do obvio -ese vocal de Seguridade Vial que se esnafra conducindo baixo os efectos do alcohol- hai que recoñecer ao tipo unha coherencia considerable coa opinión que ten de si mesmo. Ou ben, hai que recoñecerlle unha concentración especial no duro traballo de ser si mesmo. Simplificando: dende o meu punto de vista, Nacho Vidal, perdón Uriarte, é o equivalente político do xa célebre John Cobra, e, por riba, moito antes de que JC fose o coñecido JC.

Examinemos a entrevista que ligo aí arriba (El País, 29 de abril de 2009). Cun pasado de ex-estudiante de empresariais que se pasou ao Traballo Social e ao tenebroso mundo das ONG, barbado, dirty-pijo e cantautor, o home tiña todos os boletos para rematar no PSOE, competindo con Leire Pajín e luminarias polo estilo na renovación do partido. Pero, misteriosamente, o home tivo un rapto de lucidez e dixo, pero que estou facendo, se en realidade só se pode cambiar o mundo dende a dereita. Só os que teñen o poder poden facer cousas poderosas (cita non textual estraída do cerebro do tipo mediante un procedemento confidencial que non podo revelar) co cal rematou 1) levando unha pulseriña de Rajoy coas cores da bandeira española e 2) presidindo a rama xuvenil do partido popular. Di o artigo "Uriarte solía ir desaliñado, pero ya no tanto. Las camisetas han dado paso a camisas rosa de Ralph Lauren". É dicir: o político cantautor viu a luz. Para que ir de dirty-pijo puidendo ser pijo-pijo. Ocultaría a súa vea artística baixo o traxe de Armani, as súas preocupacións sociais baixo o saldo da VISA, e a súa barba, a súa barba acompañaríao sempre como testemuña da súa mocidade salvaxe. Dotado dunha clarividencia e penetración psicolóxica excepcionais ("Ángel Acebes siempre me ha parecido una persona de centro"), Uriarte é un home marcado por unha biografía na que o excepcional é algo cotián ("Hombre de misa de domingo, tiene un tío que fue misionero en Perú, lugar del que le trajo una caja peruana, parecida a la caja flamenca, y con la que Uriarte hizo sus primeros pinitos musicales").

Ao que ía, que me despisto. Con toda esa febre revolucionaria queimándolle por dentro, Uriarte tiña que amosar nalgún momento quen era realmente ("Es un hombre que necesita de sus momentos introspectivos, de estar solo en su despacho, dándoles vueltas a las cosas"). Entregado á dura tarefa de labrarse unha carreira política, sentía cada día a chamada do salvaxe. A caixa peruana do seu tío avisándoo para que deixara florecer a súa selva interior. Por iso, nun momento de lucidez total, cun par de JB´s de máis como combustible, subiuse ao seu automóbil nun claro xesto de rebelión-contra-si e contra o trazo establecido das cousas na súa vida. O resto é historia. O seu accidente equivale ao "comedme la polla" de John Cobra. O inesperado irrompendo con violencia no curso corrente dos seus días. A natureza en crú dun home que decidiu ser consecuente con si mesmo. O xesto, situado entre o chiste máis ridículo e o acto de afirmación máis sublime, eleva ao seu autor ao olimpo da xente realmente fiel a si mesma: "si me dejan fluir seguiré siendo un revolucionario".

Un detalle menor: malia a súa dimisión do chollo do tráfico, Uriarte conserva a súa acta de deputado. Xa saben, a morna caricia dos cheques do erario público chegando puntualmente á súa casa cada fin de mes. Vidas paralelas.

23 de feb. de 2010

O verdadeiro é un momento do falso

Agora que xa até Lucía Etxebarría cita a Guy Debord para os títulos das súas novelas, aproveito o tirón da campaña que veñen de facerlle os de Alfaguara á devandita escritora para facer unha breve reflexión sobre o máis divertido que teño visto en internet nas últimas 24 horas, a actuación do cantante John Cobra na gala de RTVE para elixir ao representante español no concurso coñecido como Eurovisión.

Acordemos que Eurovisión pasou nos últimos anos de estar integrada no sistema cultural como un evento kitsch a engrosar as filas do trash (o noxento, aquilo fronte ao cal o gusto estándar sente arrepío). Un trash mainstream que convirte o consolidado dentro da categoría "lixo cultural" en "evento masivo de certa calidade" (para quen?, pregunto eu), quitándolle no proceso aquilo que de non codificado ou crú podería ter. Dentro desta política televisiva de "viva o trash que nos dá audiencia" entra ademáis unha maniobra de suposta democratización na elección dos representantes patrios. O problema da democracia é que, claro, a xente vota o que lle dá a gana, fundamentalmente para facer dano cando se trata de casos coma este. Os filtros paterno-autoritarios encargáronse de corrixir no seu momento as aparicións do que sería o trash do trash (léase Karmele Marchante e similares) baixo escusas supostamente técnicas, coa intención de equilibrar o asumible trash mainstream (tipo OT) co máis indixerible trash saído das rúas ou dos platós televisivos. Neste último lote colóuselles aos organizadores de todo o acto o-cantante-coñecido-como-John-Cobra, representante daquilo que antes se denominaba lumpen e que agora podería ser considerado como bakala feito a si mesmo.

As esceas da gala televisiva son coñecidas: o público aubiando ao tipo durante a súa actuación mentras este, ante a mirada abafada da iron maiden showwoman Anne Igartiburu, soltaba "comedme todos la polla" varias veces ante unha audiencia que -presumo- estaba a morrer coa risa na súa casa.

O episodio revela como, no interior de algo profundamente falso -ese proceso supostamente democrático para elixir a un cantante nun espectáculo probablemente amañado que podería denominarse United Freak-Singers of the Ruined Europe- irrompe o inesperado, o non codificado, baixo unha forma inasumible para os hipócritas estándares do prime-time, montándose unha boa. Nese circo de falsedades e imposturas, no cal manéxanse con alegría termos como "calidade" ou "creatividade", de pronto, aparece algo verdadeiro, a ira espontánea dun dos freaks que vai de comparsa no momento de ser consciente de que os seus quince minutos de gloria chegaron ao seu fin. O que non son capaces de apreciar os avergoñados responsables do evento é o plus de veracidade que aporta o xesto do tal John Cobra ao seu show. Esta saída de guión, este movemento descontrolado do cantante valenciano, alumea siquera fugazmente unha veracidade da que, até ese momento, carecía todo o concurso.

Acostumados a que a televisión pública sexa un catálogo de poses escleróticas, unha permanente revisión costumbrista de tópicos audivisuais nos cales o rancio é celebrado como o verdadeiro e a cultura audiovisual máis casposa pretende pasar por ser o cumio da creación televisiva, o momento Cobra marca un instante de ruptura, un verdadeiro cortocircuito con esa herdanza insoportable coa cal carga a televisión pública española. En forma de vómito, claro, pero por algo se empeza.

Resulta sorprendente que, para todas as persoas para as cales os programas do corazón, os talk-shows de tarde ou as tertulias carroñeiras da noite son productos televisivos estandarizados, o acto Cobra resulte ser algo insoportable, cando as súas coordenadas estilísticas e mesmo formais están encadradas nas destes programas. O problema é que o tal Cobra é demasiado parecido ao seu público, é a imaxe insoportable do que ese público entendido como masa resulta ser. E, polo tanto, según dictan os cánones das boas maneiras só pode ser xulgado, encontrado culpable e expulsado do paraíso da celebridade televisiva masiva.

Buceando, sen embargo, en youtube, comprobo que o tipo, no fondo, aspira á respetabilidade, a formar parte do star system local coma sea. En especial, supoño, aspira a sentir a morna caricia dos cheques da SGAE chegando puntualmente á súa casa cada fin de mes:





Actualización
A verdade é que o tema non ten ningunha gracia. Desculpas pola frivolidade que desprende o texto anterior.



19 de feb. de 2010

Lección de historia da arte

I. A liberdade guiando ao pobo



II. O Conde Duque de Olivares



III. A carga da brigada lixeira



IV. A liberdade iluminando o mundo

alan


Todo lo real de una política yace en el punto en que un pensamiento se sustrae al Estado e inscribe esta sustracción en su ser. Y una organización política no tiene otra meta que "conservar lo ganado" [palabras de Rimbaud en "una temporada en el infierno"], o sea, dotar de un cuerpo al pensamiento que, colectivamente remembrado, ha sabido hallar el gesto público de la insumisión que lo funda.
bill bill bill



13 de feb. de 2010

mañá é o día da planta quinta do corte inglés


Nuit Blanche from Spy Films on Vimeo.



Vía Susannah Breslin
look at me
É entroido no colexio. Vou de cea-troula cos meus compañeiros. Bailamos disfrazados no restaurante de todos os anos, baleiro coma sempre os xoves de Febreiro pola noite. Vintecinco persoas celebrando algo indefinible que supera os límites da data. A estas alturas xa teño claro que o único obxectivo de calqueira celebración é ter lugar (é o que di Sánchez Ferlosio sobre os actos culturais, e unha cea de compañeiros non deixa de ser tal cousa). A cea ten lugar. Facemos un pouco o mono. Comemos outro pouco. Bebemos algo menos. Bailamos unha selección musical que ninguén levaría consigo a unha illa deserta. Facemos confesións semi-íntimas. Poñémonos estupendos. Poñémonos dramáticos. Poñémonoños coñazos perdidos. O acontecemento ten lugar sen impacto sobre as nosas vidas, posiblemente porque xa forma parte delas. As cousas que nos ocorren o fan só se non forman parte de nós. Reunirse, cear, entregarse a un hedonismo de baixa intensidade: actividades integradas no decurso corrente dos nosos días. Estes actos xeneran unha substancia invisible que recoñecemos en momentos singulares, cando o externo a nós pon todo do revés. A substancia do vivido, a súa densidade, recoñécense no momento exacto no cal pasan a formar parte do que un xa perdeu. Dicimos, Ola rutina, con cara de aburrimento, miramos cara ao chan ás agachadas pensando nesas outras vidas que non levaremos. O que non vivimos e o que efectivamente si: queremos as dúas cousas ao tempo, e esta imposibilidade devóranos en silencio. Remata a cea e chego a casa relativamente cedo. O termómetro do coche marca un grao centígrado. Ultimamente é a temperatura de case todo, xusto un peldaño por riba do cero. Xusto.

10 de feb. de 2010

O exhibicionismo é a forma de expresión contemporánea da soidade
Vía o tumblr de opaco descubro o chatroulette, un servicio one-on-one de comunicación vía imaxe, son e texto. Un dalle a "start" e pode elixir se quere que os demais o vexan e o escoiten ou non. Despois de probalo cinco minutos esto é o que vin: a) uns cen tipos mirando para min dende cociñas, dormitorios, baños, salóns, lugares alumeados cun flexo, b)un par de homes masturbándose en primeiro plano, c) un grupo de rock ensaiando e d) unha muller que estaba como recostada nunha cama con barrotes (!!!). Ao non ter conectada a miña cámara, os meus pares pasaban de min en centésimas de segundo, de forma que a cousa rematou limitándose a un pase de pixeladas caras de aburrimento -nin siquera expectación- e recadros negros no cal o único que estaba en xogo era a velocidade co que un lle daba á tecla "next".



Aínda non sei que pensar do invento. Mola dunha forma enfermiza, que é como molan case todas as cousas hoxe en día.

8 de feb. de 2010

a ética do segredo bancario, unha reflexión panfletaria (e II)
Un artigo no suplemento do domingo do diario el País: Suiza trata de devolver a Haití a fortuna dos Duvalier, a cal, tras anos inmobilizada nun dos seus profesionais e inodoros bancos (o diñeiro, non olet, que dicía Sánchez Ferlosio), está a piques de voltar aos seus donos espúreos espurios debido á prescrición do delito que está na orixe da fortuna destes.

Esta fermosa acción por parte das autoridades helvéticas forma parte dun plan de lavado de cara que leva a cabo o actual executivo suizo dende fai varios anos (o artigo non especifica cantos). Aproximadamente mil millóns de euros foron devoltos aos habitantes dos países expoliados por gobernantes corruptos de todo tipo e lugar. É todo tan exemplar, tan ético, tan bonitiño, que case se me saltan as bágoas -de emoción e arrepentimento pola miña feas palabras do post anterior-, até que, claro, agochada entre as liñas do artigo unha frase inocente faime saltar correndo a abrir unha nova pestaña no navegador e preguntarlle algo a google. A frase di, "a pequena nación alpina segue a ser o destino dun tercio de todos os capitais offshore do mundo". Só en Europa, o monto destes capitais ascende a 800.000 millóns de dólares. Se Suiza recolle a terceira parte, iso significa uns 260.000 millóns de dólares (contando só os procedentes de Europa). Se desa cantidade levan devoltos 1.000 millóns iso da un 0,38%. Mola.

Está moi ben. Grazas a ese 0,38% (a ver se chegamos ao 0,7 que mola máis) Suiza limpa a súa cara. Os malos son castigados, os bós quedan tranquilos e os realmente malos (é dicir, aqueles dos que non temos nin noticia) seguen gardando cartos neses lugares marabillosos que son os bancos suizos, os templos do capitalismo global onde acontece a maxia moderna: o diñeiro, sen memoria, sae da lama do crime e incorpórase ao prístino río das finanzas internacionais (ai, que o outro tamén son finanzas).

(E mentras, todos nós, convencidos de que a crise é culpa dos ninjas e da construción e de Zp, distraídos con toda a máquina de fume mediática, persistimos en obviar que o que está mal, profundamente mal, é o sistema. Ese que empeza nunha factoría chinesa (con 10000000000 de traballadores facendo calqueira cousa por un euro ao día en xornadas de 12 horas) e remata no lineal dunha gran superficie cunha persoa asombrada de pouco que custan as cousas e que, malia a crise, aínda imos tirando. E por moitos anos.)

Viva o mal, viva o capital, claro.

2 de feb. de 2010

a ética do segredo bancario, unha reflexión panfletaria
Un informático suizo enamorado dunha libanesa pon á venda un CD cos datos de 1500 clientes dun banco helvético que, presumiblemente, son evasores fiscais dos seus países de orixe, Francia e Alemania principalmente. O goberno do pequeno Napoleón contemporáneo rexeita a oferta por parecerlle pouco ética. O goberno desa Margaret Tatcher contemporánea que é Angela Merkel di, OK, imos a por eles. Os alemáns desembolsan 2,5 millóns de euros e, de entrada, aspiran a recuperar 180. O informático libanés probablemente xa esté subido a algún avión coa súa amante libanesa. E a banca suiza, indignada polo feito, encabronada polo robo de datos, ameaza cun incidente internacional por violación do sacrosanto segredo bancario e por negociar con criminais.

As dúas acusacións que fai a banca suiza son os exemplos típicos de "a palla no ollo alleo e a viga no propio".

Os paraísos fiscais sosteñen o sistema financieiro mundial. Onde gardan os seus cartos os narcos? Onde gardan os seus cartos as mafias de todo o planeta? Onde gardan os seus cartos os tipos que trafican con mulleres, nenos, órganos, e calqueira cousa sucetíbel de ser mercada ou vendida (é dicir: todo)? Onde gardan os seus cartos os piratas somalíes? E Bin Laden? E Berlusconi e os seus socios? E os banqueiros, industriais e multimillonarios ultraricos evasores de impostos de todas partes? Sip. En contas opacas dalgúns dos trinta paraísos fiscais do noso mundo.

Os cartos "negros" vóltanse respectables neses lugares. Os dirixentes do planeta entero sábeno e consinten que existan. O FMI ou o BM ou a ONU non lles impoñen sancións. Non falan deles nos seus informes económicos nos que anuncian desgrazas. Os criminais que opern a escala mundial saben onde gardar os seus cartos. Os gobernos do mundo saben onde ter contas cifradas e opacas por si hai que pagar a uns mercenarios ou financiar algún grupiño antiterrorista. Todo o sistema financieiro mundial descansa sobre o seu vertedoiro. Os billóns de euros que sosteñen a merda na que vivimos entran as agochadas polas portas deses bancos deses paraísos fiscais e saen pola porta grande das grandes operacións financieiras internacionais limpos de toda culpa. Sen a pegada criminal da súa orixe. Por iso permíteselles existir.

Pero, ai, chega a crise e algúns estados precisan cartos. E resulta que coincide que un informático suizo ten unha lista de evasores e unha noiva libanesa que gosta da boa vida -din os xornais-. E vai o estado alemán e di, que coño, que son 2,5 fronte a 180. Se todo está en venda, se todo é mercancía sen importar condicións de orixe ou consideracións éticas de calqueira tipo (o lema do capitalismo neoliberal e, por suposto, destes paraísos fiscais), porqué non mercar un CD cunha lista de nomes? Hai algo menos delictivo que facer algo así? Un CD cunha lista de nomes. Texto plano para abrir co bloc de notas. Un non ten ni que ter o word instalado no ordenador.

Os bancos suizos levan unha boa dose da súa mediciña. Claro que o estado alemán negocia cun criminal e compra cousas roubadas. Pero eu me pregunto, que hostia levan facendo toda a súa vida os banqueiros suizos sen ter ningún problema? Ai, que as reglas éticas só valían para os outros. Que feo que un criminal lles robe cousas a eles. Eles, tan asépticos e limpos, tan lonxe do sangue e da fame e da miseria e da podremia do sistema global. De pronto teñen un problema cheirento na porta da súa casa, que aldraxe.

Ah si, está o problema do segredo bancario. Que van facer agora todos eses evasores e delincuentes a gran escala? De quen van a fiarse se xa nin siquera os eficientes bancos suizos son seguros? Quen lavará os cartos dos capos da mafia? Quen dará acougo aos cárteles da droga? Quen lles vai curar o corazón partido?

Estimados banqueros suizos: a f-o-d-e-r-s-e.