Capitalismo e fascismo. Psico-ontoloxía da escravitude
Rebeca Baceiredo
Euseino? Editores
Publicado en 2015, este ensaio describe e analiza o vínculo íntimo entre capitalismo e fascismo a partir do pensamento de autores como Spinoza, Deleuze, Adorno, Bataille ou Marx. A integración no grupo pola vía da identificación, o odio ao diferente ou as paixóns tristes: os mecanismos psicolóxicos (íntimos) de producción do fascismo conectan coa creación narcisista da subxectividade e dos procesos de agregación social derivados do consumo propios do capitalismo. Como un adianto clarividente dos tempos que estamos a vivir, o libro disecciona as claves íntimas e sociais do auxe dun fenómeno ligado de forma profunda á estrutura do capitalismo
Mais, se o ego cumpre unha función integradora dos estímulos externos e os internos, e unha sociedade pode desenvolvelo ou inhibilo en función das súas necesidades e intereses, a nosa semella operar con dúas accións simultáneas: o que fai é limitar a operación receptiva e construtiva do ego, pois o despoxa do seu instrumento lingüístico á vez que reforza identidades ficticias que o suplantan, quedando só os eus residuais que se forman a partir da voluptas, enerxía sobrante do proceso de captación social (Deleuze); proceso que está, desta volta, desemembrado en distintos estratos, razón pola que nacen as identidades múltiples, simple xogo de espellos pero organizacións e captacións parciais do fluxo das que o capital extrae a plusvalía e nas que exerce o control. Entendeuse ben, a partir das teorías poscoloniais, que a identidade non é algo puro, senón que superpón capas, xustapón códigos, e é ese o mecanismo que se emprega.
A identidade, logo, preséntase como xeito de estar no mundo, sendo un fake do Dasein, unha forma de rexistro e de gratificación narcisista do eu. Só noutro estado de cousas se podería falar, logo, dun mínimo de subxectivación non esencial e moito menos mascarada, dunha disposición diagramática das singularidades que compoñen os modos dos que falaba Spinoza, seguindo unha lectura deleuziana. O desenvolvemento individual, do ser, non sería senón a saída dos estratos, por lisos que parezan (aspecto que os fan, precisamente, máis difíciles de recoñecer). Pero iso faría aos individuos incontrolables e inservibles para a macroestrutura de poder, así que só se permite permanecer nun modo certamente indefinido, como apropiación de cadansúa existencia, modo que, por certo, favorece o comportamento segundo a lei da suxestión e do contrario.