Take Shelter, Jeff Nichols (2011)

É a fin do mundo unha vez máis (ultimamente sempre é a fin do mundo nas salas dos cines e nos salóns dos fogares). Michael Shannon non fala moito nesta película, non precisa facelo. Ese rostro que suxire mil catástrofes padecidas está exento da responsabilidade de falar. Xunto a el, Jessica Chastain, fráxil en apariencia, delicada e salpicada de destellos que fan imposible apartar a mirada da súa faciana, pola contra, fala. Michael Shannon e Jessica Chastain: a persoa que escolleu o reparto sabía ben o que facía. Coma se a película anunciara a renovación do mito da bela e a besta pola vía da apocalipse. A exterior e a interior.

Estamos tan afeitos á narratividade como fonte de acceso á realidade que temos olvidadas outras vías: o delirio, a revelación ou o éxtase son algunhas das alternativas para penetrar no tecido do mundo que nos rodea e extraer algo de sentido del. O persoaxe de Michael Shannon vai mergullándose nunha cadea de pesadelos que resultan ser revelacións. Pero a contraposición das súas visións coa linealidade discursiva de o-resto-do-mundo o coloca na posición de habitante do borde do abismo. Ao principio o xogo de imaxes que o asalta semella ser só unha especie de mal momento que está a pasar, pero cando os seus pesadelos deixan pegadas físicas comprende que o asalto das imaxes ten un significado que vai máis aló do meramente onírico. O que ve, claro, é a paisaxe doutra fin do mundo posible.

A película traballa esta idea de acabamento en varias direccións distintas: o íntimo como territorio sometido á presións difíciles de soportar, o familiar como terreo asolado por forzas centrípetas que o condean á desintegración de forma inevitable e o comunitario-social como o espazo en descomposición sostido só pola inercia de rituais vinculados ao mundo do traballo que carecen da forza necesaria para soster a realidade por eles mesmos.

Parella, familia, amigos, sociedade: a película indaga nestes ámbitos combinando a lóxica analítica propia do discurso científico -baixo o cal, o persoaxe de Michael Shannon é un aterrado viaxeiro rumbo ao pozo da tolemia-, e a lóxica da xustaposición propia do encadeamento de imaxes alucinatorias, sons que non existen e pesadelos capaces de alterar a realidade cotiá. E, baixo o paraugas de todo este diluvio real e imaxinario, a película revélase como un artefacto destinado a comunicarnos que só o amor de parella ten a forza suficiente para soportar todas as catástrofes imaxinables. Non é fácil soster semellante tese nestes días tenebrosos, pero o argumento que a defende agárrase aos mesmos bimbios que configuran a nosa cordura: esa parella extraordinaria que conforman Jessica Chastain e Michael Shannon sobrevive como tal porque a súa entrega ao outro é ilimitada, desafía calqueira cálculo racional e está cosida cos fíos da tolemia.

Xa o sabiamos, pero está ben de cando en vez lembrarse de algo importante: a fin do mundo non é física, nin espiritual nin imaxinaria.
Redúcese simplemente á renuncia ao amor.
Non hai máis.